Nogmaals Le Poème Electronique

Le Poème Electronique (1958) van Varèse is een van de eerste electronische muziekwerken. Varèse was al jaren op zoek naar nieuwe sonoriteiten. Toen Philips besloot voor de wereldtentoonstelling van 1958 in Brussel een paviljoen te bouwen (architect Le Corbusier geassisteerd door de architect/componist Xenakis) en daarin een quadrafonisch geluidskunstwerk wilde vertonen, kreeg Varèse de kans enige tijd in Eindhoven te werken. Er is een film over gemaakt en het werk dat uit een combinatie van electronische muziek en op verschillende schermen geprojecteerde beelden bestaat, is enkele jaren geleden in een tentoonstelling in Basel vertoond. De film hieronder geeft een goed beeld, ook al is het een enkel scherm.

Varese-Edgard-and-Le-Corbusier_Poeme-Electronique_1958

Scriabin: Vers la flamme

Het laatste deel van muziekgeschiedenis is gewijd aan de twintigte eeuw. Het eerste blok van zeven weken, dat gaat van het expressionisme tot het serialisme (1890 tot circa 1950) is achter de rug. Volgende week is er een tentamen over dat deel. Onderdeel daarvan is een luistertest van tevoren opgegeven muziek. Om de stukken in het hoofd te krijgen, draai ik ze dus vaak en ik zoek er ook informatie bij omdat gevraagd wordt het stuk te plaatsen. Zo stuitte ik op het filmpje waarin Horowitz Vers la flamme van Scriabin speelt. "Very difficult, very special", zegt hij en trekt zijn jasje uit. De harmonie in de stukken van Scriabin is heel eigen. Hij maakt onder andere gebruik van het Franse sext-akkoord (voor de kenners: verlaagde 6, 1, 2, verhoogde 4; dus in C is dat As C D Fis). Dat geeft zogezegd een bijzondere sonoriteit. Het stuk begint rustig en wordt langzaam opgezweept "naar de vlam", als een extase. En inderdaad: moeilijk. Ik zou het niet kunnen. Kijk en luister:

Horowitz - Vers la Flamme ( Scriabin )