Gisteren ging de tentoonstelling van Shirin Neshat open in het Stedelijk. De locatie Post CS leent zich goed voor videowerken. Er worden 6 films getoond en het intensiveert de ervaring om er een aantal bij elkaar te zien. Een van de mooie films is Passage (2001), hierboven en hieronder. De muziek is van de Amerikaanse componist Philip Glass. Er zit een prachtige ritmiek in waarbij beeld en muziek in een wisselwerking met elkaar verkeren, bijvoorbeeld bij het beeld van de vrouwen die met hun handen een kuil graven.
Haar meest recente werken, Mahdokht (2004) en Zarin (2005), zijn de eerste twee delen van een beoogd vijfluik gebaseerd op de roman Women without Men (1989) van de in Iran verboden schrijfster Shahmush Parsipur. Het boek bevat de verhalen van vijf vrouwen die allen lijden onder de situatie waarin zij leven. Ieder van hen dreigt gek te worden of zelfmoord te plegen en loopt weg. Uiteindelijk ontmoeten ze elkaar in een tuin waar zij hun eigen gemeenschap vormen. Het boek was een klap in het gezicht van de Iraanse machthebbers ten tijde van Khomeini en werd verboden.
Neshat maakt prachtige beelden zoals hieronder in het badhuis (Zarin).
Biddende mannen, gesluierde vrouwen, het is allemaal heel intens en beeldend. Enerzijds zit er een enorme lading in de films, anderzijds toont ze rechtstreeks de schoonheid van het leven in een Islamitisch land, van de gesluierde vrouwen, de scheiding van mannen en vrouwen, het gezang van de oproep tot het gebed. Het is een wereld die wij geneigd zijn af te doen vanwege de ondrukte positie van de vrouw, het geweld van fundamentalisme, zonder naar de positieve kanten te kijken. Neshat klaagt niet alleen maar aan, ze toont ook een wereld waarnaar velen die hun land verlieten, met nostalgie terugverlangen.
