03 september 2005

Thomas Tallis' 40 stemmig motet Spem in Alium


Thomas Tallis was een 16e eeuwse Engelse componist. Hij schreef een 40-stemmig motet waar ik voor het eerst mee kennismaakte in Dresden in het Deutsches Hygiene-Museum. Dat is een wat merkwaardig museum waar kinderen alles over het menselijk lichaam kunnen leren. Maar ze hebben ook tentoonstellingen van moderne beeldende kunst rond dat thema. En zo stond ik ineens in een zaal met 40 microfoons naar dat motet te luisteren. Het is een kunstwerk van Janet Cardiff, Forty Part Motet geheten. Ze heeft alle stemmen apart opgenomen, ook voordat het motet begint en de zangers wat met elkaar staan te kletsen. Ze kreeg er de Millennium Prize 2001 mee en wie het nog wil zien en horen zal ervoor naar Cornwall moeten, naar Tate St Ives. Het motet was vorige week ook te horen op het festival Oude Muziek in Utrecht. Polyfonie is daar dit jaar het thema en Tallis dreef dat tot het uiterste met zijn motet. De 40 stemmen zijn eigenlijk 8 koren van 5 stemmen (ik las ook wel andersom maar ik heb een stukje partituur gezien en het zijn echts steeds 5 regels voor 5 stemmen). De stemmen komen één voor één binnen en bij maat 40 hoor je ze alle veertig en dan gaat het geluid van het ene koor na het andere. Het is indrukwekkende muziek. Ik hoorde het op de Drift in Utrecht waar de zangers op de eerste verdieping van een binnenhof stonden en wij - het publiek - beneden.