13 oktober 2011

Het voorspel van de Ring des Nibelungen en dat van de Jozefromans

De vier Jozefromans worden voorafgegaan door een voorspel, de hellevaart. Thomas Mann imiteert hierin het voorspel van Das Rheingold, dat begint met wat hij de Urzelle noemt, de eerste Contra-Es. Het voorspel begint met het octaaf Es-Es, gespeeld door de contrabassen. Dit is de Rijn in rust en harmonie. Dan ontstaat langzaam de grote drieklank Es, de Rijn is in beroering, dit is het ontwikkelingsmotief. Vanuit de Rijn als symbool voor water als oerbeginsel, ontstaat het leven. Bij Mann daalt de verteller af in de onderwereld, de Brunnen der Vergangenheit. De oerklank, bij Wagner de Es, is bij Mann de U. Het voorspel staat vol met U-klanken: Brunnen, Ur-Beginn, Dünenkulisse.